Wino "Czary"

Chłodna 31, dawne kino "Czary" zostało zrestytuowane, zresuscytuowane
— czyli — wskrzeszone. Ech.
Martchywstacja polega na odnowieniu fasady na szaro i przerobieniu budynku w Winosferę, czyli w sklep z nietanim winem. Oprócz tego otwarto tam restaurację oraz zainstalowano salkę projekcyjną na 45 osób.

Po zwinięciu klubokawiarni "Chłodna 25" jest to kolejny bajkowy etap rewitalizacji ulicy Cha.

Na zdrowie!

Wielkanocna kolęda z Muranów po Wolę.

Cyfryzacja obejmie Jajo, rowery, kładkę, florę, druty i śniew!
Jajo obejmie pamięć w alei, rowery płatną nonszalancję, druty uwydatnią sieć, kładka — krasnoludki. Ukażą się również bezpańskie bryły a na klatce ślady huczne.
Flora się z czasem zarumienia. Śniew zamiera zawieją.

Chłodna 68, apdejt Wiechem

W którym nakreślimy okruchy przeszłości kamienicy, wykreślonej przez hitlerowca i Biuro Odbudowy Stolicy.

Karuzela nazwisk, dat i cyferek na cyferblacie kręci się mianowicie:

Na początku był wiek XVIII i kamienica p. Manowskiego.
Za Napoleona i w początkach cara posiadł ją p. Grabiński,
w połowie XIX w. pan Ignacy Płodowski, który zamilkł w roku 1867, gdy  nadeszła pani Teofila Batogowska i jej sukcesory. Kilka lat później, hipoteczna Chłodna 912 zmieniła się w policyjny numer 68, rozebrano okopy Lubomirskiego i nieruchomość mogła wreszcie oglądać piękne, wolskie zachody słońca. Pod koniec lat '80-ych XIX wieku, sukcesory pochowały panią Tosię i sprzedały kamienicę p. Dominikowi Gałęzowskiemu. Ten długo się nie nażył i już w 1892 roku, jego spadkobiercy pozbyły się nr-u 68  w ręce p. Antoniego Manduka, lekarza wewnętrznego, specjalisty w kamienicach żółciowych.

Z żalem stwierdzimy, iż trudno jest nam wiedzieć, czy to wlaśnie on, czy jego Gałęzowscy poprzednicy zbudowali kamienicę, której domniemany fragment leży przy śmietniku.

Wylot Wolskiej na wschód. Z lewej, za rogatkami, kamienica nr 68.

Budynek miał podwójny adres: Chłodna 68 i Okopowa 2. Na zachodzie zaczynała się Wolska, rosły Wolskie Rogatki, uzdrawiał Wolski Szpital; tuż obok handlował Kiercelak. Przed I wojną, w kamienicy odbywała się 7-mio klasowa szkoła żenska p. Zaborowskiej. Pomimo buta carata uczono w niej w języku polskim.

Gdy carskie uciekły i nastała niemiecka okupacja, pod nr-em 68 mieszkał był Teodor Wiechecki, ojciec Wiecha. Nastoletni Wiech mógł wtedy do woli nasiąkać Wolą, Kierce-
lakiem, warszawską gwarą, czyli tym, co później stanowiło podstawę jego wiechowatości. Dużą rolę w jego ukształto-
waniu mogły również odegrać: a. konsumpcja łakoci z, mieszczącej się na parterze, cukierni Lechowskiego,
b. używanie do zabawy w piaskownicy miedzianych foremek z wytwórni p. Bukowieckiego oraz — lastbatnot list — c. obserwacja niezwykłych zachowań mąki ze składu p. Goldberga.

Szpital Wolski w l. '30-ch: w głębi z prawej czai się kamienica Wiecha.
Na drugim foto, rogatka pod nr-em Wolska 2, stojąca przed budynkiem Chłodna 68/Okopowa2 (z lewej strony za rogatką, fragment ściany szczytowej szpitala, dalej w perspektywie — pl. Kercelego).

Między wybuchem niepodległości a wojną nr 2, na Chłodnej kontynuowano żeńską naukę — tyle że już w gimnazjum pani Michalskiej, cukiernię Lechowskiego prowadziła już jego córka, Karolina, odważnie wkraczały się w handel składy wag i odważników p. Jelińskiego oraz tabaczny — p. Nuswalda, zaś pan Giwercman sprowadził sobie magazyn czapek i kapeluszy pt. "Rex".
W dochodowej branży nadziei operowala pani Haładejowa, prowadząc kolekturę loterii państwowej i wabiąc przechodniów hasłem „Szukasz szczęścia? — Wstąp na chwilę!".

Oprócz powyższych, przez Chłodną przewinęło się wiele nazwisk. Niektóre
w międzykresie, inne wcześniej. Dla porządku i hołdu wystąpmy je do apelu: Jankiel Lew, galanteria! Karol Geiser, przemysłowiec! Stanisław Gerwat, drukarz! Edward Schmidtke, piekarz! Edward Muszyński, rzeźnik! Moszek Markowicz, galanteria! Emilia Kluczyńska, krawcowa! Icek Kamlot, zegarmistrz! Romek Buckart, wędliny! Stefan Chrzanowski, inżynier! Dawid Pszczoła, sklepikarz!

Istnieje kilkanaście zdjęć kamienicy: w Archiwum Gabarytów, w NACu
czy w niemieckim Bildarchiwum (tutaj z '39 r., via Wikipedia i widać na nim wyraźnie zniszczony szyld z hasłem o "szukaniu szczęścia").
Jednak najbardziej niesamowite chwile za chwilę wyświetlimy, a pochodzą
z archiwum Papa/papu/pap i jego nieprawdopodobnej kolekcji warszawskich fotografii z pierwszych lat po wojnie.

Zapraszamy z lupką na film. Vuala!

Pierwsze ujęcie to ujście Chłodnej, wejście w Okopową, zrobione z Towarowej. Ujęcie drugie jest zrobione z tego samego miejsca i dotyczy narożnika vis a vis Chłodnej 68 — Wolskiej 4 ze spalonym szpitalem i fragmentem kamienicy Wolska 3 po nieparzystej stronie.

Bajdełej, czy ktoś ze słuchaczy poszedł iść stanąć o siedemnastej?

Ostatni numer Chłodnej

Odmienne powstańczej rotundzie rozpamiętanie zdarza się obecnie Chłod-
nej róg Okopowej. Tydzień temu, z wykopu wyskoczył tam fragment kamienicy — prawdopodobnie Chłodna 68 — ostatniego numeru na tej ulicy.

Płyta z piaskowca, kilkadziesiąt kg., kuta "krakowskim strajchem", z zew-
nętrznej strony czerwienią barwiona. Takimi płytami obłożony mógł być parter kamienicy, może brama.. a może to fragment rogatki wolskiej, która rosła tuż obok? Ktowie ktowie...? Różnie bywa.

To jedyna szansa, żeby umówić się przy nieistniejącej kamienicy, zanim wróci do piachu. Dzisiaj jeszcze tam leżała, oparta o kosz na śmieci.

W łikend, gdy redaktorki tam się kręciły, zaczepiła nas sędziwa turystka

z Niemiec, pytając:

— Was machst du denn hier?

— Szukamy kawałków starej Warszawy — wyjaśniliśmy grzecznie.

— Ach jaaa! Fantastisz! Viel glück! — odparła z uśmiechem Niemka

i podreptała dalej, zwiedzać małe getto.

• • •

Spod tej samej łopaty, nieco dalej — na Towarowej — wyszło wejście do kanału.

Betonowe, z żeliwną opaską. Niestety, nie mogliśmy się ustalić,
-przed czy powojene. Skłaniamy się jednak w lata 30-ste. Niezależnie
od datowania, symboliczny przekaz jest jednak dostatecznie wyrazisty.
Juz Jor imadżinejszan.

•

Podsumowaniem wejścia jest denko od Ujścia, leżące w tym samym miejscu co kamienica.

Jutro Madonna, czuwaj!

Szmalcowniki

Spostrzeżone dzisiaj w nocy na Elektoralna róg Białej. Stuprocentowe przełamanie lodów na rowerowym patrolu, bo czycha się to jako "ulica Szmalcowników" (dopiero potem te dopiski drobnym druczkiem, że "aleja" itd).

Coś nas ominęło? Na Chłodnej był jakiś festyn kładkowy? Czy to może jakaś prowokacyjna partyzantka lub ciężki dowcip? (tablica wygląda na oryginał, ale napisy są wydrukowane i naklejone). Zagadka.

Chłodny konny

Poruszymy się szybko do skomplikowanej zagadki: "Czy ulicą Chłodną jeździł tramwaj konny?"

Otóż odpowiedź brzmi: TAK [ang.: yes]!

Problematyka tramwaja z koniem wyszła z okazji tzw. rewitalizacji Chłodnej. Miał być tam spuszczony pojazd na odcinku 200 metrów, wio od Żelaznej
do św. Boromeusza i nazad, bez hejta & wiśta, prosto, spokojnie, pomału drobiąc kopytkiem. W eterze pojawiały się wtedy dysputy, dzielące rozmów-
ców na orędowników i sprzeciwników konia. Twierdzili ci oni, że taki tram-
waj jest ahistoryczny i nigdy tamtędy nie ciągnał. Głównym rzecznikiem tego przeczenia była dziennikarka Kowalska z GW, której wyraziste refleksje krytyczne niekiedy cenimy wysoko. Jednak w artykule o witalizacji powiedziała lekce, negując tramwajowi w nawiasie, że "nota bene Chłodną nigdy nie jeździł"; zamknła nawias, a zdanie rozpyliło się po caaaałej przes-
trzeni, krzywiając krzywdząco ważki problem.

Przeskakując w przód — i tak z tramwaja wyszły nici, bo ówczesna obecna burmistrzyni, ponoć nie chciała konia znęcać i zaniechała się.
Skakając w dalekie tyły zaś, przedstawimy prasę o jeżdżeniu konia Chłodną
w 1890 roku, jako dowód zamykający, włala!

Pamiętajcie szanowni, iż morał konny brzmi: TAK. Powtórzmy: Nie nie, ale TAK. Nie ptak tak, ale koń tak (czyli ssak), tak? Od tej odpowiedzi mogą bowiem zależeć się wasze ważne sprawy poniekąd.

Chłodne sny

Na zakończenie mini-patrolu noworocznego — wizyta na Chłodnej (na jej niewitalnej części), gdzie zobserwujemy lokalnie mieszkańca, odsypiajacego trudy sylwestrowej nocy. Wuala!

Mieszkaniec jest miłośnikiem Floty Federacji >

Warte odnotowania są także oniryczne freski
towarzyszace jego pełnomorskim marzeniom.

Rekonstrukcja stanu

Chłodny reportaż z niedzielnej zabawy w wojnę.

Było ostro! — przed kościołem stała nyska w wyzywającej pozie i patrzyła

w bardzo agresywny sposób. Nie migotała i miała wyłączony hejnał. Niepokój potęgowała kserówka archiwalnego rozporządzenia Rady, po-
wieszona na latarni. Dla nie pamiętających grozy grudnia milusińskich, przewidziano kilka worków z piaskiem w prezencie pod choinkę.

Innych uciech nie stwierdzono,

W Warszawie na Woli się niestety nie zakochano.

Chłodnik pływający

Czy ktoś ze słuchaczy, jechał już może rowerkiem po rewitalnym Chłodnej chodniczku?
Bo trzeba tam jechać szybko i płasko. Dźwięki, które wydają płyty po naduszeniu są mocno niestabilne! Sugerują, iż pod spodem jest otchłań, żyła lub bagno.
I właśnie dlatego doradzamy szybką jazdę* — im szybciej się przemkniemy, tym większa szansa, że chodniczek się nie połapie i nas nie zapadnie. Szczególnie, gdy jesteśmy dużym ciężarem lub rowerem przewozimy np. ciążarowkę nitrogliceryny.**

____________
* OŚWIADCZENIE: Paru nieznaczących przechodniów pacnęło co prawda
o maskę, ale — co najważniejsze — absolutnie nie ucierpiało żadne zwierzątko!
** [przyp. red.] patrz: „Cena strachu"/„Le Salaire de la peur” (1953).

Odpalenie Chłodnej

Jak zapowiedziane było, 1 października ruszyła Chłodnia.
Przez całą sobotę rozgrywał się tam Kiercelak, a o 20-ej zaświecono Kładką.

"Kiercelak", to cykliczna próba wskrzeszenia Chercelaka, czyli urzędowe dorabianie gęby gębie szemranej, złodziejskiej, paskarskiej, etc. — z czego zaprzeszły bazar głównie słynął, a w które to wartości jest prawdopodobnie zachłysnięty wolski magistrat.

Był tam tłum wesołych ludzi i stoisk, dużo zachwytów i poczęstunków, śpiewy i tańce, przebierańce oraz automobile w przedwojennym kostiumie. Było byczo, w dechę i morowo. Był też jeden granatowy policman.

Oczywiście nie zabrakło wyborczych wybroczyn: SLD rozdawało prezerwatywy firmy Piotr Gadzinowski, zaś dziewiątka z PO — ciasteczka
i pierniki. Agitowały też inne twarze, ale nie miały już tak fajnych wypieków.

Jednak najbardziej z całego przedsięwzięcia utkwiła w nas twarz na kółkach.

Znajoma twarz.
Piętnasta na liście PO.

Zabarykadowała wylot Chłodnej od zachodu

i od wschodu.

Jak zawsze, było to bardzo sympatyczne spotkanie. I trudno byłoby go ominąć (chyba, że fotoplastikonem; chociaż wczoraj w niego nie zaglądaliśmy)..

Zakończymy błogo i estetycznie tą uśmiechniętą relację — skronikujemy fragment festynplakatu. Vłala! Koniec.

(Plakat w dużej wersji, do powieszenia nad tapczanem, jest tutaj).

Rozpoznanie

Suplementarium do sobotniego raportu rewitalizacyjnego.

Wczoraj spostrzegliśmy człowieka wiszącego na latarni.
To był nr 15. To był Szczerba.
Równolegle, rozpoznaliśmy w nim modela z sesji przy kładce.
Przedwyborcze przeczucie nas jednak nie zmyliło.

Posłaniec dobrej Woli Michał Roch Szczerba startuje się już w drugą kadencję. Zajmuje go box, jeździectwo, dobre wyścigi konne i dobre kino. Pasjonują go także: trzeci wiek, Gruzja, Warszawa i Warszawa Wola.
Zawsze ma uśmiech i nie lubi bylejakości. Jest bardzo nowoczesny
i innowacyjny — posiada własną twarzoksiążkę, twitera, dwie domeny (tutaj i tutaj) oraz stronę w sejmie.

Z internetu można dowiedzieć się wiele o jego ścieżce pracowitości
i interpelacyjności, a także — co najważniejsze — iż od pokoleń dziada pradziada pochodzi z Woli! W latach 2000-2007 był tu radnym (nawet udzielaniem rad przewodniczył) i jako samorządowiec oświecił kościoły, wyprowadził w pole uliczne patrole, Odolany odebrał kolejom, oddał zaś developerom. Przyczynił się także do wolskich podwórek, jordanowskich ogródków, zwiększenia rekreacji Szymańskiego i relaksu Moczydła oraz
— co jest przyczyną powyższej audycji — rewitalizacji Chłodem! Wobec tego,
w pełni rozumiemy i szanujemy pozorowanie się na tamtejszym bruku.

No i przy okazji, już wybraliśmy.
Wątpiącym i niezdecydowanym podpowiadamy, iż postawimy krzyżyk na następujących numerach: 14, 15, 25, 27, 37 i 40. Jeszcze może się okazać, że wczorajszy wtorek zostanie odwołany i oddelegowany w bliską przyszłość.
A my już tam będziemy na niego czekać.
Bo przecież o przyszłość toczy się tutaj sedno...

Steampunkowa Chłodna

Zakończyła się rewitalizacja chłodem, największe wolskie przedsięwzięcie szumne. Chłodna ma pełnić zadanie salonowe, krupówkowe — być dzielnicy wizytówką.

W telegraficznym skrócie: zniknęła kostka downa, bród i miejsca parkingowe, a pojawiły się różne nawierzchnie, różne miejsca spoczynku, drzewka, smaczki historyczne i latarnie nawiązujące. Również wyjęto bruk
i wsadzono bruk, odkryto właz, położono głaz, ustawiono krzyż oraz symbolicznie wskrzeszono Kładkę.

Efekt śmiało przeszedł oczekiwania i jest przyjazny dla ludzi.

Chłodnia ładnie się teraz osiuje i uwzniośla — od wieżowca Dewoo, przez Kładkę, krzyż, po wieże Karola Boromeusza. Gdyby odbudowano również wieżę strażacką przy Koszmarach Mirowskich, chociażby metaforycznie,
to wysokie ambicje salonu byłyby jeszcze mocniej zaakcentowane.

Z tego zestawu, największe wrażenie robi zrewitalizowany pomost łączący ponurą historię tego miejsca (była tu kładka do małego getta) ze współczesnością. Pomiędzy symbolicznymi filarami rozpięty jest duński światłowód, który po zmroku będzie się żarzyć dyskretnym światłem.

Niestety nie znamy pomysłodawcy tego przedsięwzięcia (naszym zdaniem byłoby lepiej, gdyby nie stawiać kładkom pomników), za to rozpoznaliśmy Tomasza Leca — artystę, którego "instalacja rzeźbiarska" została tu zrealizowana.
To bardzo zdolny i wszechstronnym twórca: architekt, grafik i projektant. Najbardziej znany jego projekt to ten upamiętniający zarys murów getta; bardzo dyskretny i ekspresyjny zarazem, synteza najlepsza z możliwych, a poprzez włączenie w tkankę miasta, dający mnóstwo zaskakujących kontekstów.

Samą instalację oceniamy pozytywnie. Równo trzyma poziom i pion, jest elgancko steampunkowa, praktycznie
u-bootyzująca fotoplastikonem.
Już teraz ustawiają się długie kolejki do peryskopu.

4 dni temu, wolscy urządniczący zorganizowali pokaz wyremontownej ulicy dla mediów (projektanci i artyści nie byli zaproszeni). Następnego dnia ukazała się fala artykułów chwalących efekt (np. tutaj lub tutaj), a także  — jak to zawsze bywa — hejterskich.

Co prawda, oficjalne otwarcie Chłodni odbędzie się 1 października, przy okazji cyklicznego festynu pod znakiem Kiercelaka, ale od kiedy tylko opustoszały roboty i ukazała się prasa,
ulica błyskawicznie ożywiła się ciepłą krupówką, przedwojennymi spacerami
i przedwyborczym lansem.

Miłym akcentem jest również przybycie samego mistrza wędrownego B. Canaletto, który to zainstalował się przed Sanepidem na Żelaznej, zerkając z podziwem na chłodne piękno i kontem plując w salonowców.


__________________________

Domykając historycznie, historyczne czasy nieodległe — dzień, gdy witalizacja się rozpoczęła, wmurowano tablicę, przyjechało nieistniające TVN W-wa sfilmować koparkę, zaś równie nieistniejący Burmistrz przemówił planszą.

Vłala!